H βοηθεια στο διάβασμα

Σαν γονιός πιθανότατα βοηθάτε το παιδί σας στο διάβασμα περισσότερο από όσο συνειδητοποιείτε. Εάν στο σπίτι σας έχετε βιβλία ή περιοδικά και το παιδί σάς βλέπει να διαβάζετε, εάν διαβάζετε στο παιδί σας και συνομιλείτε για γνωστές ιστορίες ή χρησιμοποιείτε τυπωμένο υλικό για να μαθαίνετε πράγματα, τότε το παιδί σας έχει ήδη το προβάδισμα στον τομέα αυτό.

Τροποι να βοηθήσετε:

Να θυμάστε πως το να συζητάτε με το παιδί σας για ένα βιβλίο θα το βοηθήσει να καλλιεργήσει τις ικανότητές του στο διάβασμα εάν δείχνει απροθυμία γι’ αυτό. 
Να επικεντρώνεστε στην απόλαυση της ανάγνωσης και στην κατανόηση του νοήματος παρά στην απόλυτη ακρίβεια. 
Να διατηρείτε την ώρα του διαβάσματος ως ώρα άνεσης, χαλάρωσης και απόλαυσης, σε μια ήσυχη γωνιά του σπιτιού με την τηλεόραση κλειστή. 
Να συζητάτε για το εξώφυλλο του βιβλίου και να διαβάζετε τον τίτλο προτού βιάσετε το παιδί με την ανάγνωση του κειμένου κάνωντας ερωτήσεις όπως : για τί είδους βιβλίο πιστεύεις ότι πρόκειται, έχεις δια βάσει παρόμοιο ξανά; 
Ξεφυλλίστε το βιβλίο παρατηρώντας ενδιαφέρουσες εικόνες και λέξεις και στη συνέχεια διαβάστε την εισαγωγή μαζί. 
Μην σπεύδετε να διορθώνετε το παιδί. Εάν κάνει λάθος παροτρύνετέ το να ξαναπροσπαθήσει ψάχνοντας στις εικόνες για κάποιο στοιχείο που θα το βοηθήσει, προφέροντας το πρώτο γράμμα ή αφήνοντας το να συνεχίσει προτού του επισημάνετε την προβληματική λέξη. 
Εάν το παιδί παρουσιάζει πραγματική δυσκολία, αναλάβετε εσείς το κομμάτι της ανάγνωσης και ενημερώστε τον καθηγητή. 
Όταν το παιδί φέρει στο σπίτι ένα βιβλίο γνωστό σε αυτό ζητήστε του μια περίληψη προτού το ξαναδιαβάσει και στη συνέχεια συζητήστε το βιβλίο σε βαθύτερο επίπεδο απ’ ότι την τελευταία φορά. 
Καθώς το παιδί θα προοδεύει, μιλήστε του για το συγγραφέα, τους χαρακτήρες και την πλοκή ή όποια άλλη καινούργια πληροφορία. 
Εάν το παιδί διαβάζει “από μέσα του” ζητήστε του να σας διηγηθεί το κομμάτι που διάβασε και να σας υποδείξει σχετικά κομμάτια στο κείμενο. 
Να παρευρίσκεστε σε σχολικές συναντήσεις σχετικά με το διάβασμα των παιδιών και να διαβάζετε το ενημερωτικό υλικό που σας στέλνεται σπίτι. 
Γίνετε μέλος της τοπικής σας βιβλιοθήκης και χρησιμοποιήστε την συχνά. Προσέχετε για βραδιές βιβλίων και κριτικές νέων τίτλων. 

[Βασισμένο σε άρθρο της Judith Puddick]

Χτιζοντας την αυτοπεποιθηση στο διαβασμα

Τα παιδιά γίνονται αυτόνομοι αναγνώστες με αυτοπεποίθηση όταν: 
* Γνωρίζουν να χτίζουν λέξεις χρησιμοποιώντας γράμματα και ήχους 
* Αναγνωρίζουν λέξεις 
* Συνειδητοποιούν το πώς οι λέξεις σχηματίζουν προτάσεις 
* Γνωρίζουν διαφορετικού περιεχομένου βιβλία και πως λειτουργούν

Εφόσον οι καθηγητές μοιράζονται την εμπειρία του βιβλίου με τους μαθητές τους όλες αυτές οι ικανότητες διδάσκονται και αναπτύσονται

Ένα μεγάλο μέρος της εξάσκησης στο διάβασμα λαμβάνει χώρα στο σχολείο, σε μικρές ομάδες όπου κάθε παιδί έχει ένα αντίγραφο του ίδιου κειμένου. Ο καθηγητής ή ο βοηθός θα παρουσιάσουν το βιβλίο, θα κάνουν ερωτήσεις, θα συζητήσουν διαφορετικές στρατηγικές και θα θέσουν το στόχο. Τα παιδιά ενθαρρύνονται να δουλέψουν με το δικό τους ρυθμό καθώς ο καθηγητής θα βοηθά τα παιδία ένα – ένα με τη σειρά. Στο τέλος της διαδικασίας όλη η ομάδα συζητά το βιβλίο για να διαπιστωθεί τι έχουν κατανοήσει. Τέτοιου είδους εργασίες αποκαλούνται ομαδική κατευθυνόμενη ανάγνωση. Επιτρέπουν στον καθηγητή και τα παιδιά να εργαστούν περισσότερο με ένα τμήμα του ίδου βιβλίου από το να διάβαζαν διαφορετικά βιβλία.

Αυτονομοι αναγνωστες

Παράλληλα με το ομαδικό διάβασμα και την ανάγνωση μπροστά σε ενήλικα, τα παιδιά θα ξεκινήσουν να διαβάζουν και να απολαμβάνουν βιβλία με κάποιον άλλο συνομήλικο ή μόνα τους. Σε πολλά σχολεία διατίθεται ο ανάλογος χρόνος για το σκοπό αυτό. Διατηρούνται αρχεία από το σχολείο τα οποία έχουν τη δυνατότητα να σταλούν σπίτι όπου και εσείς ως γονείς θα καταγράφετε τις αντιδράσεις του παιδιού ενώ διαβάζει. Πολλά σχολεία έχουν επίσης εθελοντές βοηθούς που μπορούν επίσης να καταγράφουν την πρόοδο του παιδιού σας ενώ το ακούν να διαβάζει.

Ένα επίσης σημαντικό βήμα προς την αυτόνομη ανάγνωση είναι το άκουσμα της ανάγνωσης ενός βιβλίου. Αυτό είναι πολύ πιθανό να συμβαίνει τακτικά στο σχολείο στο δημοτικό. Το άκουσμα της γλώσσας κατ’ αυτό τον τρόπο επιτρέπει στο παιδί να εστιάζεται στο νόημα χωρίς να χρειάζεται να δουλεύει με τις λέξεις. Αυτό πραγματικά βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν την κατανόηση των διαφορετικών ειδών κειμένου και θα το βοηθήσουν να αντιμετωπίζει παρόμοια κείμενα αργότερα. 

[Βασισμένο σε άρθρο της Judith Puddick]

Τι ειναι η ταχυρρυθμη μαθηση;

Όταν μαθαίνουμε σε φυσιολογικές συνθήκες (με τη βοήθεια βιβλίου ή καθηγητή) στην πραγματικότητα χρησιμοποιούμε λιγότερο από το 20% της χωρητικότητας του εγκεφάλου μας. Κι όμως, οι μαθησιακές μας επιδόσεις δεν είναι προκαθορισμένες. Η νοημοσύνη αποτελείται από μια ομάδα ικανοτήτων που μπορούν να αναπτυχθούν. 
Η ταχύρρυθμη μάθηση, γνωστή και ως “σούπερ μάθηση” ή “μάθηση φιλική προς τον εγκέφαλο” είναι ένα σύστημα σχεδιασμένο να βοηθάει ανθρώπους όλων των ηλικιών να μάθουν και να συγκρατούν περισσότερα χρησιμοποιώντας όλο τον εγκέφαλό τους.

Αριστερη και δεξια σκεψη

Οι παραδοσιακές μέθοδοι μάθησης επικεντρώνονται στην αριστερή πλευρά του εγκεφάλου (που ελέγχει την ικανότητα της γλώσσας, της λογικής και της αλληλουχίας) περισσότερο από τη δεξιά πλευρά (που έχει να κάνει με την μορφή και το σχήμα, το ρυθμό, το χώρο και τη φαντασία). 
Η δημιουργία συνδέσμων μεταξύ των δύο αυτών πλευρών όταν μαθαίνουμε ενεργοποιεί ηλεκτροχημικές δυνάμεις ώστε τα 100 δισσεκατομύρια ενεργά κύτταρα του εγκεφάλου να δουλεύουν περισσότερο. 
Μπορούμε να μάθουμε πολλά πράγματα ταυτόχρονα όπως τη μελωδία, το ρυθμό και τα λόγια ενός τραγουδιού. Αυτό δείχνει ότι η μάθηση δεν περιορίζεται στη μία πλευρά του εγκεφάλου, αλλά μπορεί να συντελείται και στις δυο πλευρές ταυτόχρονα.

Μαθαινοντας στην πραξη

Εφόσον μαθαίνουμε να μιλάμε με το να μιλάμε, να κολυμπάμε με το να κολυμπάμε και να οδηγούμε με το να οδηγούμε, είναι επόμενο να κάνουμε τη μάθηση όσο πιο πρακτική και δραστηριοκεντρική γίνεται. Το να δουλεύει κανείς ομαδικά είναι ιδανικό γιατί μια “κoινωνία μάθησης” θα έχει περισσότερη επιτυχία από μεμονωμένους μαθητές.

Η ταχύρρυθμη μάθηση αυξάνει την ικανότητα των ατόμων να μαθαίνουν ωθώντας τον εγκέφαλό τους να δουλέψει πιο σκληρά. Αυτό μπορεί να επιτυγχανθεί με τη δημιουργία νέων και πρακτικών συνθηκών μάθησης όπως π.χ. η χρήση του δράματος στη Φυσική. Εάν η δραστηριότητα είναι ομαδική τότε η εμπειρία μπορεί να είναι διασκεδαστική αλλά και ωφέλιμη. 
Η ταχύρρυθμη μάθηση αυξάνει την ικανότητα των ατόμων να μαθαίνουν ωθώντας τον εγκέφαλό τους να δουλέψει πιο σκληρά. Αυτό μπορεί να επιτυγχανθεί με τη δημιουργία νέων και πρακτικών συνθηκών μάθησης όπως π.χ. η χρήση του δράματος στη Φυσική. Εάν η δραστηριότητα είναι ομαδική τότε η εμπειρία μπορεί να είναι διασκεδαστική αλλά και ωφέλιμη. 
Ένα παράδειγμα είναι οι μαθητές στο σχολείο να φτιάξουν ένα τεράστιο μοντέλο μιας σύνθετης χημικής ένωσης ή να δραματοποιήσουν σε ένα λεπτό τον κύκλο ζωής ενός εντόμου ή μια σημαντική ιστορική στιγμή. Ακόμα, να τους ζητηθεί να δημιουργήσουν ένα τραγούδι για μια σύνθετη γεωγραφική δραστηριότητα αντί απλά να γράψουν γι’ αυτήν. 
‘Ολες αυτές οι εμπειρίες θα μείνουν αξέχαστες στα παιδιά, τα ίδια θα έχουν μάθει περισσότερα μέσα από αυτές και έτσι θα αυξηθεί η επιθυμία τους για περισσότερη μάθηση.

Επαναληψη: H μητερα της Μαθησης

’λλη μια σημαντική πλευρά της ταχύρρυθμης μάθησης είναι η επανάληψη της νέας γνώσης κατά τη διάρκεια της μαθησιακής πορείας. Οι μελέτες δείχνουν ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος ξεχνά το μεγαλύτερο μέρος των πληροφοριών που επεξεργάζεται μέσα σε μία μέρα εάν αυτές δεν επανεξεταστούν. 
Για να βοηθήσετε το παιδί σας να θυμηθεί αυτά που έχει μάθει ενθαρρύνετέ το να σας απαριθμεί τα σημαντικότερα σημεία της γνώσης που έχει κατακτήσει κάθε μέρα. Στο τέλος της εβδομάδας βάλτε το παιδί σας να επανεξετάσει άλλη μια φορά τα κύρια αυτά σημεία. Έτσι θα είναι ένα βήμα μπρστά και όταν έρθει η ώρα της επανάληψης για κάποιο διαγώνισμα. 

[Βασισμένο σε άρθρο της Lorna Smith]